Er zijn gelukkig steeds meer consumenten die er bij stil staan of ze wel de juiste spullen kopen. De prijs is zeker in een tijd van hoogconjunctuur iets minder belangrijk. Dat geeft ruimte voor het nadenken over je eigen ‘footprint’. Welke wereld willen we voor onze nazaten achter laten.
De grote boosdoeners die deze unieke aardkloot naar de knoppen helpen zijn; energieverspilling, voedselverspilling en plastics. Ik realiseerde me dat ik maar al te vaak hoopte op acties van politiek, bedrijfsleven of milieuorganisaties. In mijn beleving moesten die het voortouw maar nemen met innovatie en regelgeving.

In de stille maanden van 2017 kreeg ik de ingeving om eens een maand lang mijn verpakkingsafval op te sparen. Alles behalve gft, papier en glas, want daarvoor is al voldoende ondernomen om dat goed te recyclen. Over alle andere stoffen was ik niet overtuigd van het nut van inzamelen. Ik wilde dus eerst eens weten wat nou eigenlijk mijn eigen aandeel was in het verpesten van het milieu en wat ik daar als individu aan zou kunnen doen. Na een maand (28 dagen), heb ik vier tjokvolle vuilniszakken leeg gestort in de fotostudio van mijn bevriende foto collega Mich Bushman.

Het dilemma van de consumens Bart Fotografie

Ik ben me kapot geschrokken! Dit was dus wat één mens in één maand min of meer noodgedwongen aan verpakkingen verzameld om aan zijn natje en droogje te komen. Dat moest anders!
Natuurlijk is er ook op het gebied van plastics van alles gaande. Alternatieve verpakkingen worden ontwikkeld die veel minder grondstoffen bevatten, of volledig recyclebaar zijn. Maar dat neemt nog niet zo’n vlucht. Verpakkingsindustrieën en de voedselgiganten hebben daar helemaal geen belang bij. Daar zou je dan meer op de wetgever willen vertrouwen die zaken gewoon verplicht, verbiedt en beboet. Maar dat is een hoop die ik al heel lang geleden heb laten varen. Zeker zolang Rechts het hier voor het zeggen heeft. De economie als heilige graal en vooral vrienden blijven met de grootverdieners.

De vermeende oplossing voor plastic; we gaan weer inzamelen. Net als glas, papier, kleding en batterijen. Een zoethoudertje en een misleiding tegelijk. Een druppel op een gloeiende plaat ook. Het verandert namelijk helemaal niets aan ons gedrag. Het wordt gepresenteerd als een oplossing, maar dat is het helemaal niet. Ga maar na; allereerst heb je een plastic zak nodig om die shit in te verzamelen. Recyclebaar of niet, die zak moet wel geproduceerd worden. Vervolgens gaan veel mensen het afval afspoelen, omdat het anders gaat stinken. Warm water en dus gas en water verspild. Daarna gaat die zak aan de weg en komt er een stinkende vrachtwagen de boel ophalen. Het eindstation is een energie verslindende machine die er plastic granulaat van maakt om er in weer een andere energieverslindende fabriek nieuwe producten van te maken. De minimale winst is wellicht wat grondstoffen, maar we maken nog steeds dezelfde troep. Het geweten weer gesust, over tot de orde van de dag.

Wat je zou wensen is, dat wij consumenten ons koopgedrag aan passen en veel meer verpakkingskeuze hebben. En niet zo af en toe en een beetje, maar structureel en veel. In de volle overtuiging dat je daarmee iets goeds doet. Maar hoe krijg je dan die lekkere vette eiersalade bij je thuis? Of het vlees bacterievrij verpakt. Om met dat laatste te beginnen; gewoon eens niet of veel minder van kopen. Beter voor je lijf, beter voor het beest, het milieu, je portemonnee en de afvalberg! Vrijwel alle producten zijn verpakt en dat kan vaak ook niet anders. Ik zag laatst de bio komkommers als enige in krimpfolie verpakt. Verantwoord eten in combinatie met honderd procent milieuschade. Het moet niet gekker worden!

Ik heb er over nagedacht wat ikzelf kan doen zonder een zure milieufreak te worden of een volledige vegetariër. Op het gebied van mijn afval dan. Onderstaand wat tips.

• Neem een linnen of papieren tas mee naar je Super en stop je groenten en fruit in die tas. Laat ze bij de kassa afwegen. Zo vermijd je al die zakjes van de rol.
• Ga vaker naar de markt! Gezelliger, goedkoper en veel minder verpakkingen. Neem ook nu weer een duurzame tas of mand mee.
• Koop grootverpakkingen. Daar doe je langer mee en er zit percentueel minder verpakking omheen.
• Koop geen plastic tasjes meer in winkels.
• Stop met watertjes uit die rottige petflessen. Water uit de kraan is goed genoeg (en soms hetzelfde). Geldt helemaal voor die suikerwatertjes waar je veel te dik van wordt. Of bewaar één zo’n rottig flesje om telkens te hervullen.
• Koop gewoon minder ongezonde troep. Lekker hoor al die salades in bakjes, maar ze barsten van de verzadigde vetten, suikers en zouten. En zo’n verpakking is duurder dan de inhoud!
• Doe iets nuttigs met je gft. Een groene kliko is trouwens ook van plastic! Maak zelf een compostbak (niet van plastic), of geef het mee aan een schillenboer, of aan een moestuinier. Want hoe minder gft er in een vuilniszak belandt, hoe minder zakken je gebruikt.
• Weiger blisterverpakkingen. Dit is wel één van de grootste vervuilers. En alleen maar om het product te showen, beschadiging tegen te gaan, diefstal te voorkomen en je tanden op te breken of je vingers aan open te halen. Kun je een alternatief kopen (de kleinere zaken hebben vaak nog losse producten), doe dat dan. Ook beter voor die kleine ondernemer. Ook leuk; knip er eens een paar open bij de kassa van je bouwmarkt en zeg dat ze die zelf mogen houden.
• Kook dubbele porties en vries in. Dan hoef je niet weer opnieuw naar de winkel, of gas te verbruiken. De magnetron is goedkoper en je vriezer staat toch al aan.
• Een bos bloemen zonder cellofaan en tierelantijntjes is nog steeds en mooie bos bloemen.
• Vermijd winkels waar je alleen maar nutteloze rotzooi kunt kopen. Funshoppen is geen fun! Je had ook een mooie wandeling kunnen maken in een stuk schone natuur, of vrijwilligerswerk kunnen doen, of van mij part een taart kunnen bakken. Nutteloze rotzooi kopen is een afwijking. Verveling meestal, of een onverzadigbare kooplust.
• Koop spullen van hout, karton of metaal. Natuurlijk zijn daar ook grondstoffen voor gebruikt en machines voor aangezet, maar vaak veel minder vervuilend en duurzamer.
• Bewaar als het dan even niet anders kan je ijsbakje (moeilijk aan te schaffen zonder plastic) voor het invriezen van maaltijden en koop geen Tupperware. Ook je verpakking van de Chinees doet uitstekend dienst. Tenzij je het lef hebt om met een pannetje je afhaalmaaltijd op te halen, zoals het ooit begon.
• Je zou ook nog kunnen kijken of je minder belastend plastic kunt kiezen als je helemaal geen keuze hebt. Hoe dunner en hoe minder gekleurd, hoe beter. Polyethyleen, Polypropyleen en PVC zijn echt troep! Gemaakt van fossiele grondstoffen (aardolie) en met hele smerige chemische verbindingen tot stand gekomen. Let op het recycle logo, maar wees ook sceptisch. Recyclen is de oplossing niet. Veel van jouw extra betaalde recycletoeslag wordt helemaal niet benut voor recyclen!
• Scheid plastic afval. We hebben nu nog geen alternatieven, dus dan maar even nog die druppel op de gloeiende plaat. En steun bijvoorbeeld projecten die het milieu schoon maken. En voedt onze kinderen op zonder zwerfafval. Dus neem je rotzooi mee naar huis en gooi het niet van je af in het openbaar.

Op de foto zie je wat de oogst was na het sorteren op materiaalsoort.

Dit is wat een eenpersoonshuishouden aan afval produceert in een maand. Zegt overigens ook iets over je eetgewoontes en dat is ook best confronterend!
En tenslotte nog even dit; Het produceren en recyclen van plastic is meer milieubelastend dan alle vervoersbewegingen bij elkaar. En voordat je nu denkt dat dit een geruststelling is, dan is dat precies wat vergelijkingen doen met de mens. Er is altijd iets veel erger, maar dat maakt het nog niet minder urgent. Ik moet daarbij dan altijd denken aan dat rechtse lobby cadeautje van die 130 kilometer per uur. Hartstikke milieubelastend (los van de medische kosten van het toegenomen aantal verkeersslachtoffers). Ingevoerd speculerend op het elektrische rijden dat we waarschijnlijk pas allemaal over twintig jaar doen. Dat is vanaf de invoering dus vijfentwintig jaar onnodige milieuschade, omdat we ons graag laten verwennen en in slaap sussen. Geef het Volk zijn brood en spelen. Een betere wereld begint bij jezelf, als je tenminste verder kijkt dan je eigen genot.