2020, het jaar met maar liefst twee nullen. Nul, niks, niets, leeg, overslaan. Ook in hèt woord van 2020 zitten twee nullen; c0r0na. En met een beetje fantasie zitten ze ook in het woord L0ck D0wn. Voor veel mensen is het een mijlpaal in de geschiedenis, een keerpunt wellicht. Na 2020 zal alles anders worden. Er zijn lessen getrokken en die gaan we terugzien in ons leven na het jaar 0. Althans zo wordt de wens uitgesproken door velen. De velen van het half volle glas. De mensen die geloven dat het allemaal beter wordt en het glas vanzelf weer vol raakt. Zelf ben ik meer van het half lege glas. Het glas dat alleen maar leger wordt. Je bent dan al gauw een pessimist, of een cynicus. Mijn vader zaliger noemde zichzelf dan een realist. Alleen was hij daar net even te weinig man van de wereld voor. De Autovisie, De Lach en de Gooi & Eemlander vormden zijn wereldbeeld. Nog nooit Nederland uit geweest. En de televisie bracht destijds ook alleen maar verzuild en vooral kleinburgerlijk leed. Hij werkte een halve eeuw achter dezelfde machine, onder het juk van een autoritaire vader. Hij maakte één faillissement en twee hartinfarcten mee en verloor een kind. Dus ook hij had levenslessen genoeg. Ik verloor dus een broer, heb zelf twee faillissementen moeten doorstaan en een scheiding. Maar of ik nou wel een man van de wereld ben, dat weet ik niet. Ik lees geen kranten en boeken. Sta al een paar jaar op een streng nieuwsdieet en ben ongevoelig voor meninkjes uit het publieke domein. Heb daarentegen wel een sociaal beroep en reis veel. Ben een gevoelsmens en volgens deskundigen nogal overgevoelig. Als tegenhanger voor totaal ongevoelig denk ik dan maar. Weet niet wat erger is.

In het jaar 0 zijn een paar dingen duidelijk geworden. Nood breekt wetten en die werden met voeten getreden. Ik ben me gaan afvragen of het allemaal wel zo bewust is, of dat de mens toch gewoon een gewoontedier is en telkens bij de les gehouden moet worden. Voer voor massa psychologen en sociologen. Met campagnes en het aanspreken van de eigen verantwoordelijkheid proberen we mensen naar zichzelf te laten kijken. Heb er weinig vertrouwen in. Ik ben zelf meer van de handhaving. Als één ding duidelijk is geworden in deze Covid crisis, is dat ‘zachte heelmeesters stinkende wonden maken’. Ook dit jaar is maar weer gebleken dat de Nederlandse overheid een tandeloze tijger is, die keer op keer achter de feiten aanloopt. Of het nou de stikstof crisis, de PFAS crisis, of de Corona crisis is, het blijft symptoombestrijding wat de klok slaat. En vooral wordt er ook veel naar het buitenland gekeken. Je zou wensen dat ze dan naar de beter presterende buitenlanden kijken en daar hun beleid op afstemmen.
Dit polderende compromissenland kost mensenlevens. Dat is wel duidelijk geworden. Dat er jaarlijks duizenden mensen sterven als gevolg van het verkeer, roken, geluidshinder en fijnstof, dat is niet zo zichtbaar en algemeen geaccepteerd zo lijkt het. Maar nu zien we mensen in korte tijd onder onze ogen aan Covid sterven en vaak, omdat de maatregelen niet worden gehandhaafd. En er sterven mensen, omdat de kabinetten Rutten 1, 2 en 3 de gezondheidszorg kapot hebben bezuinigd. Dus sterven er nu ook mensen die anders geholpen hadden kunnen worden. En als we dan toch verbanden aan het leggen zijn, die steunpakketten uit de diepe zakken van datzelfde kabinet, worden gefinancierd uit diezelfde bezuinigingen uit het verleden. Een sigaar uit eigen doos dus. En de partij die daar vooral voor verantwoordelijk is, staat op ruime stemmenwinst. Geef het volk zijn brood en spelen. Julius Cesar en Johan Cruijf gingen hen voor.

Welke lessen trekt de mensheid uit zijn eigen falen? Doorgaans maar heel weinig en alleen op korte termijn. Het voordeel (glas half vol), maar ook meteen het nadeel (glas half leeg), is dat je het allemaal al eens hebt meegemaakt als je ouder wordt. Ik ben nu (pas) eenenzestig, dus de Tweede Wereldoorlog ken ik alleen uit films. Maar we hebben daarna echt vaker een jaar 0 gehad, of in ieder geval gebeurtenissen meegemaakt waardoor we ook massaal gingen geloven dat alles anders zou worden erna. Na de oliecrisis in de jaren zeventig, de economische crisis en de massawerkeloosheid in de jaren tachtig, operatie Dessert storm tegen Sadam Housein, de genocide op de Balkan, de aanslagen op de Twin towers, de bankencrisis begin deze eeuw en dan nu de Covid pandemie. Ik weet, elke vergelijking gaat natuurlijk weer mank, maar ze hebben in ieder geval allemaal gemeen dat op alle mediakanalen de deskundigen een fundamentele verandering van de samenleving voorspellen. Als ik echter terug kijk op de afgelopen vijftig jaar, dan is er eigenlijk verdomd weinig veranderd. De mens is nog steeds een egocentrische consumptiemachine die het liefst voor de korte termijn bevrediging gaat. Hoezo de generatie na ons? Het oplossen van een crisis is meestal ingegeven door eigen belang. De oliecrisis, want het tanken kostte ons teveel. De financiële crisis, want onze spaarcenten verdampten. De Corona crisis, want we kunnen niet meer drie keer op vakantie. De stikstofcrisis, want we kunnen geen goedkope huizen meer kopen, enzovoorts en zo verder.

Op zich natuurlijk prima dat een perverse prikkel tot het oplossen van een probleem leidt, maar veel problemen zouden juist zonder die perverse prikkels helemaal niet bestaan en daar heb je preventief beleid voor nodig. Wat je krijgt als je dat niet doet, is dweilen met de kraan open. Waar de mens zelf niet toe in staat is gebleken, lukt het een doodeenvoudig virus wel. Omdat er mensen dood gaan. Meestal de beste wake up call voor het aanzetten tot crisisbeleid. In de hoop dat er dan wel gedragsverandering op gang komt. En dan zie je hoe slecht we daarin zijn. Gelukkig zijn we wel weer heel erg goed in het vinden van een oplossing; we ontwikkelen een vaccin in een recordtijd van tien maanden. Maar het is nog steeds een lapmiddel voor een compleet doorgeslagen consumptiemaatschappij. Al die ongezonde lijven (51% heeft overgewicht in Nederland en de cijfers stijgen nog steeds) gaan er bij de volgende pandemie alsnog aan. De belangrijkste discussie is nu ineens dat het weer niet snel genoeg gaat. Want we willen verder met consumeren! Business as usual. Dus kom daarna nog maar eens aanzetten met de cisis aller crises; ons klimaat. Een ramp in slow motion. Daar kan geen virus tegenop en daar is geen kruit tegen gewassen. Zeker niet in dit trage tempo en met deze slappe maatregelen. Polderen en pamperen levert steeds vaker rampen op.

Hoe was het ook alweer zover gekomen? Door overconsumptie van beesten, overmatig reizen en feesten en een overbevolking als pijplijn voor een virus. De wereld tot staan gebracht door onze eigen leefstijl. Wat je dan hoopt en verwacht is dat dit dan die langverwachte wake up call is. Want dit willen we allemaal niet; dode geliefden en een failliete inboedel.
Maar wat je vooral ziet is ontkenning en verzet. De eerste twee fases van rouwverwerking. En dan zijn we pas een jaartje onderweg. Eén jaartje maar op een heel mensenleven en mensen eisen nu al hun rechten op. Als kleine kinderen klagen ze erover dat het allemaal zo zwaar is. 1 jaar geen luxe vakanties, 1 jaar geen feesten, 1 jaar niet naar het theater, 1 jaar niet uit eten, 1 jaar geen geknuffel en gezoen, 1 jaar kleine achterstanden oplopen in het onderwijs, 1 jaar, etc., etc. Allemaal slechts één jaar in je lange leven even wat minder. Afzien dat ziet er echt heel anders uit.
Overigens kun je heel prima ook je eigen leven inrichten met je eigen verantwoordelijkheden. Zo ben ik gewoon blijven knuffelen. Als je namelijk al vanaf twee meter afstand je mond dicht houdt, geen gezichten aanraakt of praat tijdens het knuffelen en daarna van je gezicht afblijft, totdat je je handen hebt ontsmet, dan kan je helemaal niets gebeuren. In de buitenlucht wel te verstaan. Dus ook dat gejank in de media dat mensen al een jaar niet geknuffeld hebben of geknuffeld zijn, vind ik pure stemmingmakerij. Net als het debiele advies om zoveel mogelijk thuis te blijven. Waren daar niet de meeste besmettingen? Lekker naar buiten. Het bos in, of het strand op. Lekker gezond bezig zijn, uitwaaien, je depressie te lijf gaan en je weerstand opbouwen. En ook op die drukke parkeerplaatsen is het bijna onmogelijk om iemand te besmetten. Zag laatst zelfs een bord staan bij Natuurmonumenten waarop mensen gevraagd werd naar huis te gaan vanwege drukte in de natuur. Er werden zelfs natuurgebieden afgesloten voor publiek. Het moet niet gekker worden! Terwijl je ongestraft in de supermarkt over de hoofden kunt lopen. Geen haan die daarnaar kraait. Maar daar moet geld verdiend worden en dan mag alles. En zoals te verwachten heeft het hygiëne probleem van het mondkapje nu ook weer een milieuprobleem opgeleverd. Want behalve dat mensen hun blikjes energy drinks van zich af mieteren, doen ze dat nu ook massaal met mondkapjes.

De televisie wordt steeds meer zeur-tv. Niet zo gek dat bijna iedereen streaming gaat. De hele dag zie je mensen zeiken over hun zware leven. Vooral mensen die nog maar verdomd weinig echte tegenslagen hebben meegemaakt. Vaak ergens tussen de 20 en 40. Nog geen krimp gewend. Alles moet meer en wij zijn de baas. Alles draait om ons en we hebben liever rechten dan plichten. En dat je opa of oma dood gaat, is allemaal heel verdrietig, maar dat waren ze ooit toch wel een keer gegaan. Waarschijnlijk binnenkort en misschien aan iets anders. Dat hoort bij het leven. Tis even wennen, maar daar ben je dan ook nog jong voor. Leren omgaan met tegenslagen. Kleinere auto, minder boodschappen, geen vakantie, of maar een, even geen nieuwe kleren, je spaargeld opeten (daar is spaargeld voor), zelf je kinderen opvangen en opvoeden, het is echt zo erg nog niet. Jij hebt nog keuzes. Afzien, dat is helemaal geen keuzes meer hebben. Dus dat thuis werken zwaar is, dat zal allemaal wel, maar je hebt tenminste nog werk. En als je kinderen geen disciplines aankunnen, dan wordt het tijd dat je eens het heft in handen gaat nemen. Wij hadden de kinderen altijd thuis, met een baan, een eigen zaak, veertig huisdieren en drieduizend vierkante meter grond. En we gingen ook nog op cursus. En anders regelden we opvang, of een schoonmaakster. Meestal gewoon iemand uit de buurt die wel een paar extra centen kon gebruiken. Dus zeik niet over je energy level, maar doe er wat aan. Get organized!

Wat hebben we nog meer geleerd. Er worden draconische maatregelen genomen die best lastig na te leven zijn. De overheid zet ze om in wetten, zodat het een juridische basis heeft. Juridisch wil zeggen, dat er sancties aan te koppelen zijn. En sancties kun je opleggen als er wordt gehandhaafd. Maar waarom wordt er nauwelijks gehandhaafd, de cirkelredenering is weer rond, omdat diezelfde Rutte regeringen het justitieapparaat ook kapot bezuinigd hebben. Er zijn eenvoudigweg geen politieagenten genoeg. Dus rijden we gewoon weer te hard (en door rood) en lappen we massaal de Corona maatregelen aan onze laars. Met als gevolg een nieuwe en langere lock down die ons allemaal financieel onderuit haalt (tenzij je eten verkoopt) en nog steeds onnodige doden oplevert.

Ik zag van de week iemand zonder mondkapje op bij de groenteafdeling. De enige afdeling waar je eten niet is verpakt. Lekker fris. De man werd aangesproken door de bedrijfsleider die zich liet afschepen met ‘bemoei je met je eigen zaken. Ik doe niet mee aan die flauwekul’. Ik hoorde deze bedrijfsleider tegen een collega zeggen; ‘met zo iemand ga ik niet in discussie’. Einde verhaal. Waar in de beleidsmaatregelen heb ik gemist dat een supermarkt pas open zou mogen gaan als ze een kleerkast van een beveiligingsbedrijf voor de deur hebben staan, die erop toeziet dat ook ik veilig kan winkelen. Al die schijnheilige sukkels die samen boodschappen doen en daar dan twee karretjes voor nemen. En waarom niet gewoon een beperkt aantal karretjes. Vol is vol! En waarom geen eenrichtingsverkeer tussen de schappen? En waarom lopen er geen medewerkers rond om mensen op de regels te wijzen. En waarom niet die gescheiden winkeltijden? Allemaal schijtbagger bang voor een grote bek. Supermarkten beleven gouden tijden, dus daar kan best wat extra bewaking vanaf.

Ik logeerde tijdens de feestdagen in een hotel in Kerkrade. Daar was een take away balie ingericht voor het ontbijt en het diner. Het bordje vermelde dat men na het ophalen daarvan de maaltijd diende te nuttigen op de hotelkamer. Corona regels, bedankt voor uw begrip. Een aantal gasten vond het nodig om de veel te kleine koffie kamer (ook afhaal) om te dopen tot eetzaal. Vijftien mens op elkaar gepropt zonder afstand en zonder ventilatie en zeker zonder mondkapje, want dat eet zo lastig. Werkelijk niemand van het personeel die daar dan iets van zegt. Alweer slappe hap. Het probleem zit hem echt in de totaal verloren gegane sociale controle. Mensen zijn bang voor een grote bek, of erger. Daar heb je dus een systeem voor nodig dat die grote bek meteen sanctioneert. Welke agent durft nog iemand aan te houden voor het beledigen van een ambtenaar in functie? Je hoort zo’n diender dan een op de academie ingestudeerd antwoord geven; ’hier gaan wij niet uitkomen meneer (meestal een meneer)’. Ik zie ze dat in ons omringende landen toch anders doen. Meteen tegen de auto, boeien om en brommen zal je met je grote bek! De agressie tegen hulpverleners hebben we voor een belangrijk deel aan onszelf te danken. Zachte heelmeesters, etc.

Wat me ook opvalt in de statistieken, is dat het aantal faillissementen erg mee valt. Gek genoeg worden de verklaringen weer erg macro-economisch en wetenschappelijk geduid door een econoom van een bank. Waarom die toch altijd? Wie betaalt die dikke salarissen van die luxe baantjes? Oh ja, uit het morbide verschil tussen spaarrente en leenlente.
Alsof niemand durft te zeggen wat er echt speelt. Mijn hypotheses? De eerste is, dat als jij een bedrijf failliet verklaart (daar zijn er overigens meerdere tegelijk voor nodig), je zelf nooit iets terug gaat zien van je vordering. Dus als de fiscus, de bank en de bedrijfsvereniging zich koest houden, dan valt het inderdaad mee. Je kunt als huisbaas je huurder er wel uit flikkeren, maar vind maar eens een ander. Ik denk dat er een nog veel logischer verklaring is, namelijk dat een flink aandeel zwart geld in de economie wit wordt gemaakt. Gewoon door boodschappen te doen en je kosten, of verbouwing contant te betalen. Als ik soms zie wat voor dikke auto’s er voor de deuren van bedrijven staan, de bedrijfswagens van de eigenaren die nu noodgedwongen staan te klussen, dan zegt dat meer dan genoeg. Als het eerst niet op kon, dan is er vast nog wel wat over. Dan is de voedselbank nog heeeeeeeeeel ver weg. Mijn zoon is keukenmonteur en die heeft het nog nooit zo druk gehad. Vooral luxe keukens.

Bij het houden van anderhalve meter afstand, moet ik altijd denken aan de tijd voor Corona. Als je door een drukke winkelstaart liep. Ik heb dan altijd het gevoel dat ik degene ben die steeds moet uitwijken voor de ander. Die ander volgt gewoon stuurs zijn eigen pad en verwacht van jou dat jij gaat laveren door de menigte. Probeer maar eens gewoon stoïcijns rechtuit te lopen. Onmogelijk! Ik heb de afgelopen maanden dat gevoel constant gehad. Ik moet afstand nemen, want de ander doet het niet. Ik heb er wel eens om gevraagd en dan kijken ze je heel glazig aan. Helemaal in hun eigen bubbel, afgesloten van de mensheid. Zo van, ik doe mijn ding en de rest houdt daar maar rekening mee. Het is vaak geen opzet, maar puur gebrek aan focus. Of aanwezigheid, betrokkenheid, of alertheid. Mensen doen in het verkeer ook de gekste dingen waaraan je dat kunt relateren. Geen opzet, maar gebrek aan aanwezigheid. Problemen, stress, medicatie, vermoeidheid, of gewoon een suffe kop erop. Je kunt het ze niet eens kwalijk nemen. Wel dat ze er niets aan doen en leunen op de rest. Die lossen het maar op. En voor die kleine minderheid waar het echt kwade opzet is, handhaving! Of een onuitwisbare stempel ontwikkelen. Kom je met zo’n stempel ergens op je lichaam bij het ziekenhuis aan, dan rijden ze je linea recta naar een onverwarmde quarantaine schuur. Mag je daar gaan liggen op britsen uit WOI en word je verpleegd door een Russische verpleegster. Op z’n Russisch.

Bracht het jaar 0 dan helemaal niets goeds. Oh zeker wel! Om te beginnen kreeg ik 10 x een uitkering om door de slappe tijd te geraken. Helemaal top. Maar zoals gezegd; een sigaar uit eigen doos. Goeie sigaar dat wel. We zijn eindelijk gestopt met die drie klapzoenen die meestal niet gemeend waren, of met aandacht gegeven. Hadden we dat maar gehad in mijn jeugd met al die kleffe tantes en oma's. Mathijs van Nieuwkerk verdween eindelijk van de buis, maar helaas aan het eind van het jaar 0 teisterde hij de beeldbuis toch weer even met al zijn Top 2000 spin offs. Met als klap op de verboden vuurpijl en tevens dieptepunt, ’Mathijs gaat doorrr’. Je kan niet alles hebben. Als ze die andere ‘M’ er dan maar vanaf halen, want die is nog erger! De laatste oudejaarsconference van de heer van het Hek was ook een zegen. Nooit gezien overigens, maar hij gijzelde wel het nieuws rond de jaarwisseling. En Donald Trump is ook eindelijk opgesodemieterd, net als de demagoog aller demagogen, de heer T. Baudet. Zijn oude vazallen doen nog een poging, maar daar horen we in 2021 ook niks meer van schat ik.
Netflix en NPO Plus bleken mijn redding in de vele saaie uren. Toch nog ontdekt dat Nederland super mooie televisieprogramma’s maakt. Online bekijken, naar eigen keuze en op jouw moment. ‘In Europa’ van Geert Mak vond ik een hoogtepunt. En in ‘De jaren negentig’ van de VPRO zaten filmische hoogtepunten. En een flink aantal mooie docu’s gezien. Nederlandse series daar doe ik niet aan. Kunnen die Hollandse acteurs niet eens op stage in Scandinavië? En wat was TopPop toch een heerlijk programma vroeger!

Verder heel veel mooie wandel en mountainbike routes gedaan. Die wel weer heel erg druk waren overigens. Tent gekocht en het kamperen omarmd. Ik heb een heel klein beetje geleerd om licht ontspannen en gewetenloos helemaal niks te doen. Van maart tot september heb ik het erg rustig gehad, maar na de zomervakantie nog dik veertig workshops kunnen draaien. In december in een gat gekukeld. Tot maart 2021 he-le-maal niks te doen. Maar daarna staat de agenda weer bommetje vol. Als Corona maar niet weer roet in het eten gooit. De band met mijn dochter is hechter dan ooit geworden. Die van mijn zoon heeft tijd nodig. Drie hele mooie vriendschappen ontstaan met drie hele sterke vrouwen. Helaas heeft er een borstkanker ontwikkeld. Maar dat maakt de band alleen maar sterker. Ze zijn alle drie mijn coaches gebleken. Een goede vriend is naar Curaçao verhuisd. Start van een nieuwe carrière. Petje af! Ook mooi vakantieadres, als we weer mogen vliegen. Met drie puber jongens een start gemaakt met mijn kindercoaching. Mag al aan drie Volksuniversiteiten les geven. Vakantie geboekt voor mei, een hele week orchideeën fotograferen in de Pyreneeën. En verder super veel mooie beelden kunnen maken in 2020. Alle albums op mijn website zijn weer bijgewerkt. Hieronder een gevarieerde slideshow van de hoogtepunten. Alleen voor geïnteresseerden met tijd, geduld en echte aandacht.

Aan het einde van het jaar 0 mocht ik twee dagen voor Kerst ook nog even twee kiezen laten trekken. Gelukkig had ik twee hele zachte kerstdinertjes gepland staan. Ook kwam er een eind aan een moeizame relatie. Het was al wel de tweede keer in 2020, maar nu voorgoed. Er waren vele redenen waarom het niet meer ging. De enige reden die overbleef was, dat we perfect bij elkaar pasten. Maar plus maal min is ook 0. Zij besloot alles opnieuw te gaan doen. Nieuwe baan, nieuwe auto, nieuw huis, nieuwe vriend. Vanaf begin november was het ineens heel stil in huis. Geen humor meer, geen etentjes, geen goeie gesprekken, geen uitstapjes, sfeer onder 0, niks, niente, nada. Had helemaal niets met Corona te maken. Ik ben maar weer gaan daten. Ook geen feest. De vrouwen waar ik aan word gematcht, beginnen steeds meer op mijn moeder te lijken. Tijd zat dus om na te denken en opnieuw te beginnen. Vanaf 0 dus.