Ieder van ons heeft een liefhebberij, een passie of minstens een zwak voor iets in zijn of haar leven. En vaak is het iets dat we al heel vroeg in ons leven zijn tegen gekomen. Voor de een wordt dat een uit de hand gelopen hobby, voor de ander een onbewuste leefstijl. We noemen dat in de natuur ‘inprenting’. Als opvoeders van onze kinderen zouden we ons daar goed bewust van moeten zijn. Deels is het ‘nature’, maar voor een groot deel is het ‘nurture’ wat onze nazaten vormt. Onze eigen invloed dus.

Het idee achter KidzKlix
Met die gedachte startten een aantal gepassioneerde natuurfotografen en vaders zo’n vier jaar geleden Stichting KidzKlix. Hun idee was dat als je kinderen op jonge leeftijd, zo tussen de 6 en 13 jaar regelmatig mee de natuur in neemt, dat ze daar vooral goeie dingen van mee krijgen. De missie was tweeledig; maak ze gezond en maak ze verantwoordelijk. In het eerste geval ontwikkelen ze zich motorisch en cognitief het beste, in het tweede geval zullen ze zuiniger omspringen met hun leefomgeving. En helemaal idealistisch geredeneerd worden het daardoor leukere burgers die ook nog aan een volgende generatie denken.

Nou wisten deze fotograferende vaders ook dat kinderen vooral graag uitslapen en achter hun spelcomputers zitten. Als geen ander wisten zij ook dat als je eenmaal aan het fotograferen bent in de vrije natuur, dat er iets met je mind en je body gebeurt. Je wordt er in ieder geval relaxter van, maar er komt ook een creatief proces op gang dat best uniek is te noemen. Verwondering en beleving maken zich meester van je vermoeide lichaam. Even vergeet je je zorgen en je pijntjes en kom je tot de mooiste plaatjes. Wat je wilt, is dat delen en je gaat opzoeken wat je hebt gefotografeerd. Zo doe je kennis op en wil je iedereen graag vertellen hoe mooi het daar buiten is. Het maakt je, in ieder geval voor even, een gelukkiger mens. En dat gevoel wilden zij over gaan brengen op de aanstormende generatie. Niet perse om ze te drillen tot het nieuwe gilde van natuurfotografen, maar vooraleerst het besef, of zo u wilt het gevoel bij te brengen, dat de natuur iets unieks is waar je heel zuinig op moet zijn.

KidzKlix campagnebeeld-02   

Beleving belangrijker dan techniek
De fotografie dus als voertuig van die twee missies; gezondheid en verantwoordelijkheid. KidzKlix heeft de afgelopen jaren honderden workshops gegeven aan duizenden kinderen. Dat klinkt best stoer vinden wij zelf. Zowel in het onderwijs, de buitenschoolse opvang, de jeugdgezondheidszorg, voor groen organisaties en andere kindervakorganisaties is KidzKlix actief. Het doel is om nog veel breder in Nederland aanwezig te zijn. Het liefst ook betere toegang te krijgen tot kansarme kinderen, die vaak opgesloten zitten in hun Randstedelijke keurslijven.

Een workshop duurt ongeveer 4 uur. We starten met een fotopresentatie en testen hun  natuurkennis. En ik kan alvast verklappen dat die bedroevend laag is. De biologieles is net als de gymles weggesaneerd en de juf heeft andere prioriteiten. ‘Nieuws uit de natuur’, de opa’s en Freek Vonk dragen hun steentje nog wel bij. Maar dan gaat het vaker over wilde beesten ver weg, dan over de konijntjes bij ons in het veld. Het is dus ons eerste leermomentje; kennis bijbrengen van de vaderlandse natuur. Dan leggen we ze de cameraatjes uit. KidzKlix werkt met gesponsorde Nikon Coolpix cameraatjes die speciaal zijn ontwikkeld voor jonge kinderen. Ze mogen vallen en kunnen onder water. Dan volgt zo’n 1,5 à 2 uur een fotowandeling door een natuurgebied in de omgeving van de organisatie. Gedurende dat fotorondje leggen de fotografen uit wat ze zien. Kort en boeiend en dan worden minimale instructies gegeven voor het maken van een scherpe foto.  Verder laten we de kinderen helemaal hun eigen ding doen. Dat willen wij zelf tenslotte ook. En dat levert verassende resultaten op. Kinderen laten zich nog niet remmen door techniek. Kinderen maken spelend fouten en leren daar zelf het meeste van. Bovendien leggen ze de lat nog niet zo hoog dat ze meteen beroemd willen worden. Je ziet ze eigenlijk meer foto trofeeën verzamelen. Het is heel boeiend om te zien aan de hand van hun foto’s hoe hun kijk op de wereld is. De een heeft al een brede scoop op het landschap en de ander kan het niet ieniemienie genoeg zijn. En er is ook een verschil tussen jongens en meisjes. De boys gaan al snel de competitie aan en de meiden werken graag samen.

Is techniek dan helemaal niet aan de orde? Jazeker wel. We leggen ze uit dat je bij weinig licht snel onscherpe foto’s krijgt en dat je goed stil moet zitten. En dat je meer dan één foto moet maken van hetzelfde onderwerp, zodat je steeds beter wordt. Een interessant gegeven is ook dat kinderen van nature de gulden snede toepassen. Dat leren ze later overigens weer af als we ze wiskunde les gaan geven. Kinderen experimenteren ook veel meer. Het kikkerperspectief is heel populair, evenals de tegenlicht opname. Niet altijd bewuste keuzes, maar ze laten zich in ieder geval niet remmen om iets onconventioneels te doen. Verder komen begrippen als perspectief, scherpte/diepte, lichtval, contrast versus harmonie en beeldrijm aan bod. Maar pas bij de plenaire fotobespreking. In het veld belasten we ze daar nog niet mee. Het gaat om de beleving tenslotte.

Competitie element om te stimuleren
Nadat de kinderen de cameraatjes weer hebben ingeleverd, sorteren de fotografen de mooiste foto’s uit en die worden meteen gepresenteerd en wederom van commentaar voorzien; herhaling van de gefotografeerde soort en een toelichting op de fotokwaliteiten. En er worden vooral heel veel complimentjes gegeven. Omdat de kinderen vooraf een selfie hebben gemaakt, kunnen we hun foto’s achteraf matchen. Soms is er een prijs voor de mooiste foto van de dag, die door de kinderen zelf wordt gekozen. Vooraf hebben we de kinderen al verteld dat alleen de mooiste foto’s zullen worden getoond. Onze ervaring leert dat ze die stimulans omzetten in nog meer focus. Overigens winnen gemiddeld meisjes vaker de prijs voor de mooiste foto van de dag dan jongens. Daar hebben we nog geen wetenschappelijke verklaring voor.

Kijk maar eens op de website (www.kidzklix.nl) bij de blogjes wat er zoal wordt gefotografeerd. Daar kunnen veel grote mensen fotografen ook nog wat van leren. Al was het alleen maar dat plezier gaat voor prestatie.